Ethiek | betekenis/definitie
Ethiek is een wetenschap waarbij wordt geprobeerd om bepaalde handelingen als goed of fout te kwalificeren. Daarnaast wordt er gekeken naar de beweegredenen van bepaalde handelingen.Begin vorig jaar heb ik samen met een andere vakfotograaf een amateur-Fotoclub opgericht, met als doel om ons enthousiasme en kennis te delen met andere amateurfotografen. We zijn ook samen in het bestuur van de Fotoclub gaan zitten. Terugkijkend, denk ik dat ik het probleem al eerder had moeten zien aankomen toen mijn medeoprichter een paar keer tegen me begon te sputteren dat hij (wellicht gegeven het feit dat z'n betaalde workshops niet meer werden bezocht) nu gratis les aan het geven was aan amateurs.
Nu is er dus een meningsverschil ontstaan doordat een van de leden een oproepje op de facebookpagina van de Fotoclub heeft geplaatst, waarin een grote verzekeringsmaatschappij een paar amateurfotografen zoekt om (naast de inzet van professionals) foto's te maken van een evenement wat zij organiseren. Zij bieden hiervoor de amateurs als tegenprestatie voor het gebruik van de foto's een onkostenvergoeding. Voornoemde fotograaf en medebestuurslid ziet als dit broodroof voor de 'professionele beroepsfotograaf' en heeft zich hier zo over opgewonden (en over het feit dat hij geen gehoor vond bij de medebestuursleden) dat hij met onmiddellijke ingang z'n lidmaatschap van de Fotoclub heeft opgezegd.
Ethiek:
Gedurende dit proces heb ook ik me natuurlijk afgevraagd wat wel en niet kan, maar ik ben uiteindelijk tot de conclusie gekomen dat we een democratische club zijn, van en voor amateurs, dus zal je je ook bij de voor hen geldende spelregels neer moeten leggen. Iedereen die probeert parallellen te trekken met ander branches zal denk ik ook bij de volgende voorbeelden uit komen;
Sinds het ontstaan van de Praxis, Gamma, Karwei en noem ze allemaal maar op, is ook iedereen z'n eigen timmerman geworden en worden er veel klussen weggekaapt voor de ogen van de gevestigde aannemers. De 'klusbussen' rijden af en aan en echt niet iedere bestuurder hiervan is opgeleid als timmerman, loodgieter of wat dies meer zij. En hoevelen zijn er niet die liever de handige buurman inhuren voor een tientje per uur dan de vakman te laten komen? Als je hiervoor de 'ogen sluit 'zou ik willen zeggen "welkom in de 21ste eeuw!". Natuurlijk begrijp ik de frustratie wel enigszins. Lang geleden was 'Fotograaf'een gerespecteerd beroep dat je alleen maar kon uitoefenen wanneer je in het bezit was van een vak- en vestigingsdiploma. Vlak nadat deze eisen door de regering waren afgeschaft begon de kentering al in te zetten en namen steeds meer amateurs bezit van de markt en is dit alleen nog maar toegenomen gedurende de opkomst van de digitale fotografie. Het is niet zo vreemd, want vele amateurs willen ook graag beroeps worden en zien het deelnemen aan allerlei activiteiten als leerschool om hun hobby verder te ontwikkelen, desnoods zonder betaling (noem me de beroepsfotograaf die niet zo is begonnen!). Verder is het een feit dat het merendeel van de gevestigde fotografen autodidact zijn (lees het onderzoek via de link verderop) en dit hoeft helemaal geen nadeel te zijn, want ook een vakopleiding is niet zaligmakend (ik bedoel maar......, hoezo vakfotograaf! Natuurlijk is het niet leuk als grote firma's de zgn. 'brood-fotografen' links laten liggen en amateurs het werk laten doen, maar gedwongen door bezuinigen zullen ze zich die kans niet laten ontnemen en is het heel lastig om achter de werkelijke intenties van het handelen van die firma's te komen. Ik word ook treurig als ik lees dat het ANP al z'n fotografen ontslaat en plaatselijke krantjes hun lezers uitnodigen om vooral maar zoveel mogelijk foto's in te sturen, maar dit is nu eenmaal zo als het tegenwoordig werkt en daarom amateurs verbieden hieraan mee te doen gaat mij te ver. Want zoals gezegd, het kan namelijk deel zijn van hun ontwikkeling om later e.v.t. ook in het fotografievak te stappen. De scheidslijn tussen amateurs en prof's is daarom moeilijk te trekken en is om in fotografietermen te blijven, niet zwart-wit, maar voor een groot deel grijs.
Een heel interessant onderzoek uit 2009 over ethiek in de fotojournalistiek is trouwens hier te vinden.
Terug naar het meningsverschil:
Ik heb net als zovelen mijn principes (dingen die je voor nog geen miljoen zou doen) en ik heb veel respect voor mensen die hun principes met 'hand en tand' verdedigen, maar deze moeten dan wel altijd en overal gelden. De reden waarom ik dit zeg is dat voornoemde fotograaf naast z'n fotowerk activiteiten ontplooit binnen een branche waarin hij niet is opgeleid en aldoende tegen betaling werkzaamheden uitvoert die een daarin gespecialiseerd en professioneel bedrijf graag van hem over zou willen nemen. Hier heb ik op zich geen enkel bezwaar tegen, maar als je tegelijkertijd een ander bedrijf (groot of klein, maakt niet uit) verwijt dat ze de 'markt' voor professionals verpest, dan heb je wat mij betreft 'boter op je hoofd' en ben je volkomen ongeloofwaardig. Tijdens het schrijven van deze blog schoot me nog iets te binnen; Lang geleden heb ik een bandje gespeeld. We waren allemaal amateurs en deden dit als hobby naast ons gewone werk. Vaak speelden we tegen betaling op feesten en partijen. Zou je dit dan ook als broodroof van professionele muzikanten moeten zien? We hebben het ons toen in ieder geval niet afgevraagd.
Vooruitzichten:
Verschillende verenigingen voor beroepsfotografen zitten momenteel 'om de tafel' in een poging het tij te keren en 1 landelijke vereniging op te richten. Het is te hopen dat dit een succes zal worden. De amateurs zullen zich 'in de strijd' blijven mengen ongeacht wat de vakfotografen bedenken en alleen de terugkeer naar een verplicht vestigingsdiploma zou de beroepsgroeps opnieuw in bescherming kunnen nemen, maar dit zal mijns inziens niet gebeuren, terecht of onterecht........, wie het weet mag het zeggen!.
Tot slot, de Fotoclub zal doorgaan! Het voortbestaan van een vereniging mag nooit afhangen van de mening van 1 of een paar leden. Het is de meerderheid die beslist en zo hoort het ook!
Groeten,
Hans.
